ಯಶೋಮಾರ್ಗದ ಮೂಲಕ ಚಂಪಕ ಸರಸು ಪುಷ್ಕರಣಿ ಪುನಶ್ವೇತನ; ಕಾಂಕ್ರೀಟ್‌ ಬಿಟ್ಟು ಮಣ್ಣಿಗೆ ಹೆಚ್ಚು ಆದ್ಯತೆ!

ನಟ ಯಶ್‌, ಅವರ ಚಾರಿಟಿ ಟ್ರಸ್ಟ್‌ ಮೂಲಕ ಜಿಲ್ಲೆ ಸಾಗರ ತಾಲೂಕಿನ ಆನಂದಪುರದ ಬಳಿ ಇರುವ ಐತಿಹಾಸಿಕ ಪುಷ್ಕರಣಿಯ ಪುನಶ್ಚೇತನದ ಹೊಣೆಯನ್ನು ಹೊತ್ತಿರುವುದು ಎಲ್ಲರಿಗೂ ತಿಳಿದಿದೆ. ಈಗ ಕಾಂಕ್ರೀಟ್‌ ಮರೆತು ಮಣ್ಣಿನ ಕಡೆಗೆ ಗಮನ ನೀಡಿದ್ದಾರೆ. ಈ ಕುರಿತು ಪರಿಸರ ಪ್ರೇಮಿ ಶಿವಾನಂದ್ ಕಳವೆ ಅವರು ಸೋಶಿಯಲ್ ಮೀಡಿಯಾದಲ್ಲಿ ವಿಶೇಷ ಬರಹದೊಂದಿಗೆ ಹಂಚಿಕೊಂಡಿದ್ದಾರೆ. ಗೋಡೆಯಲ್ಲಿ ಬೆಳೆದ ಮರಗಳನ್ನು ಬೇರು ಸಹಿತ ಕಿತ್ತು ತೆಗೆದು ಆಗಿದೆ. ಇನ್ನು ಬುಡದಿಂದ ಪುನಃ ಕಲ್ಲು ಕಟ್ಟಬೇಕು. ಸಿಮೆಂಟ್, ಮರಳು ತರಿಸಬಹುದೇ ಎಂದು ಯಶೋ ಮಾರ್ಗ ಕಾರ್ಯಕರ್ತರು ಶಿವಾನಂದ ಕಳವೆಗೆ ಪ್ರಶ್ನೆ ಮಾಡಿದ್ದಾರೆ. ಅದಕ್ಕೆ ಶಿವಾನಂದ ಕಳವೆ ಅವರು "ಮಣ್ಣಿನಲ್ಲಿ ಕಟ್ಟಬೇಕು, ಹಿಂದೆ ಹಾಗೇ ಕಟ್ಟಿದ್ದಾರೆ. ಮಣ್ಣಿನಲ್ಲಿ ಕಟ್ಟಬೇಕು. ಮಣ್ಣು ಕಲಸಿ ಕೊಳೆತು ಅoಟು ಅಂಟು ಆದ ಬಳಿಕ ಕಟ್ಟಬೇಕು" ಎಂದು ಹೇಳಿದ್ದಾರೆ. ಆರಂಭದಲ್ಲಿ ಕೆಲಸಗಾರರು ಮಣ್ಣಿನಲ್ಲಿ ಕಟ್ಟಲು ರೆಡಿ ಇರಲಿಲ್ಲವಂತೆ, 'ಕಾಂಕ್ರೀಟ್ ಹಾಕಿ ಕಟ್ಟಿದರೆ ಬೇಗ ಬೇಗ ಕೆಲಸ ಆಗುತ್ತದೆ, ಮಣ್ಣಿನಲ್ಲಿ ಕಟ್ಟಿದರೆ ಮಳೆ ನೀರು ಬಿದ್ದು ಕೊನೆಗೆ ಕಲ್ಲು ಬೀಳಬಹುದು ಕಾಂಕ್ರೀಟ್‌ನಲ್ಲಿ ಕಟ್ಟಿದರೆ ಹೆಚ್ಚು ವರ್ಷ ಇರುತ್ತೆ' ಎಂಬುದು ಅವರ ವಾದ ಆಗಿತ್ತು. ಶಿವಾನಂದ ಅವರ ಒತ್ತಾಯ, ಆದೇಶದ ಮೇರೆಗೆ ಮಣ್ಣಿನಲ್ಲಿ ಕಟ್ಟಲು ಮನಸ್ಸು ಮಾಡಿದ್ದಾರೆ. ಸಿಮೆಂಟ್ ಬಳಸದೆ ಕಾಮಗಾರಿ ಖರ್ಚು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡುವ ತಂತ್ರವೇ ಎಂಬ ಪ್ರಶ್ನೆ ಕೂಡ ಎದ್ದಿತ್ತು. ಆದರೆ ಮಣ್ಣಿನ ಕೆಲಸಕ್ಕೆ ಜಾಸ್ತಿ ಜನ ಬೇಕು, ಖರ್ಚು ಹೆಚ್ಚು ಎಂಬುದು ಗೊತ್ತಾಗಿದೆ. ಅಂತೂ ಮಣ್ಣಿನಲ್ಲಿ ಲ್ಯಾಟರೈಟ್ ಕಲ್ಲು ಕಟ್ಟಲು ಕೆಲಸಗಾರರು ಒಪ್ಪಿದ್ದಾರೆ. ಕೆಲಸ ಶುರುವಾಗಿ ಒಂದೂವರೆ ತಿಂಗಳಿಂದ ಶುರುವಾಗಿ ಇನ್ನೇನು ಮುಗಿಯುತ್ತ ಬಂದಿದೆ. ಒಂದೊಂದು ಕಲ್ಲು 60-100 ಕಿಲೋ ತೂಕ! ಅವನ್ನು ಎತ್ತಲು ಆರೆಂಟು ಕೆಲಸಗಾರರು ಬೇಕು. ಕೆಲಸ ಸೂಕ್ಷ್ಮ, ನಿಧಾನ, ಆದ್ರೂ ಖುಷಿ ಆಗಿದೆ ಅಂತ ಶಿವಾನಂದ ಕಳವೆ ಅವರು ಹೇಳಿದ್ದು, "ಇದು ನಾಲ್ಕು ಶತಮಾನಗಳ ಹಿಂದೆ ಕೆಳದಿ ಅರಸರ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ನಿರ್ಮಿಸಿದ ಕಲ್ಯಾಣಿ ಪುನಶ್ಚೇತನ ಕೆಲಸ. ಮರೆತು ಹೋದ ಪರಂಪರೆ ಕೌಶಲ್ಯ ಮತ್ತೆ ಬಳಸಿ ಮರು ನಿರ್ಮಾಣ ಹೊಸ ಅನುಭವ. ಅವತ್ತು ನಿರ್ಮಾಣಕ್ಕೆ ಬಳಸಿದ ಕಲ್ಲಿನ ಗಾತ್ರ ಕಾಲದ ಜನರ ತಾಕತ್ತಿನ ಪರಿಚಯ ಮಾಡಿಸುತ್ತದೆ. ನಮ್ಮದು ಈ ಮಾರ್ಗದಲ್ಲಿ ಕಲಿಕೆಯ ಒಂದು ಪುಟ್ಟ ಪ್ರಯತ್ನ. ನಟ ಶ್ರೀ ಅವರ ಯಶೋ ಮಾರ್ಗದ ಕೆರೆ ಕಾಯಕ ನಡೆಯುವಾಗ ಸಲಹೆ ನೀಡುವಾಗ ಮೂಲ ಸ್ವರೂಪ ಉಳಿಸಲು ಒತ್ತು ನೀಡಿದ್ದೇವೆ. ಆದರೆ ನಾವು ಕಾಂಕ್ರೀಟ್ ಬಳಸಿಯೇ ಇಲ್ಲವೆಂದು ಹೇಳುತ್ತಿಲ್ಲ" ಎಂದು ಹೇಳಿದ್ದಾರೆ. ಶಿವಾನಂದ ಕಳವೆ ಅವರು "ಹೊರಗಡೆ ಕಾವಲುಗಾರರ ಮನೆ, ಕೊಳದ ನಡುವಿನ ಗುಡಿಯ ಮೇಲ್ಭಾಗ ಮರಗಳು ಬೆಳೆದು ಸುಣ್ಣದ ಗಾರೆ ಕಿತ್ತು ಹೋಗಿತ್ತು. ಇದಕ್ಕೇ ಕಾಂಕ್ರೀಟ್ ಬಳಸುವ ಅನಿವಾರ್ಯತೆ ಬಂದಿತು. ಇನ್ನು ಕೆಲವು ಕೆಲಸಗಳು ಬಾಕಿ ಇದೆ. ಪುನರುಜ್ಜೀವನದ ಯಶ್ ಅವರ ಈ ನಿರ್ಧಾರ ದಿಂದ ನೀರಿನ ಕುರಿತ ಹಲವು ಸಂಗತಿ ತಿಳಿಯಲು, ಕಲಿಯಲು ನೆರವಾಯಿತು. ಮರ ಬೆಳೆದು, ಮುರಿದ ಕಲ್ಲು ಗೋಡೆ, ಕಳೆ ಗಿಡಗಳ ಬೀಡಾಗಿದ್ದ ನೀರ ನಿಲ್ದಾಣ ಮರುಜೀವ ಪಡೆದಿದೆ. ಇವನ್ನು ಸಂರಕ್ಷಿಸಿ ನಾಡಿಗೆ ಪರಿಚಯಿಸಿ ಇಂಥ ಪುರಾತನ ಕೆರೆ ಕುರಿತು ಸಂರಕ್ಷಣೆಯ ಜಾಗೃತಿ ಮೂಡಿಸುವ ಕೆಲಸ ನಡೆಯಬೇಕಿದೆ" ಎಂದು ಹೇಳಿದ್ದಾರೆ.