ಹೆದ್ದಾರಿ ಪಕ್ಕ ಮದ್ಯ ಮಾರಾಟಕ್ಕೆ ತಡೆ, ಸುಪ್ರೀಂ ಆದೇಶ; ಹಳೆ ಅಂಗಡಿ ತೆರವಿಗೂ ಸೂಚನೆ

ಹೊಸದಿಲ್ಲಿ: ರಾಷ್ಟ್ರ ಮತ್ತು ರಾಜ್ಯ ಹೆದ್ದಾರಿಗಳ ಅಕ್ಕಪಕ್ಕ ಮದ್ಯದ ಅಂಗಡಿಗಳಿಗೆ ಅನುಮತಿ ನೀಡುವುದು ಬೇಡ ಎಂದು ಸುಪ್ರೀಂ ಕೋರ್ಟ್‌ ಕಟ್ಟು ನಿಟ್ಟಿನ ಆದೇಶ ಹೊರಡಿಸಿದೆ. ಮಗ್ಗುಲಲ್ಲಿ ಮದ್ಯದ ಅಂಗಡಿಗಳು ಇದ್ದರೆ ಕುಡಿಯುವವರಿಗೆ ಪ್ರಚೋದನೆ ದೊರೆಯುತ್ತದೆ. ಕುಡಿದು ವಾಹನ ಚಾಲನೆ ಮಾಡುವುದರಿಂದ ಅಪಘಾತಕ್ಕೆ ಆಹ್ವಾನ ನೀಡಿದಂತಾಗುತ್ತದೆ. ಜೀವ ಹಾನಿ ತಪ್ಪಿಸಲು ಇಂತಹ ಉಪಕ್ರಮಗಳ ಅಗತ್ಯ ಇದೆ ಎಂದು ಪ್ರತಿಪಾದಿಸಿರುವ ಕೋರ್ಟ್‌, ಇನ್ನು ಮುಂದೆ ಹೆದ್ದಾರಿ ಪಕ್ಕದಲ್ಲಿ ಮದ್ಯದ ಹೊಸ ಅಂಗಡಿಗಳಿಗೆ ಯಾವ ಕಾರಣಕ್ಕೂ ಪರವಾನಗಿ ನೀಡಬೇಡಿ ಎಂದು ಸೂಚಿಸಿದೆ. ಈಗಿನ ನಿಯಮದ ಪ್ರಕಾರ, ಹೆದ್ದಾರಿಗಳಿಂದ 500 ಮೀಟರ್‌ ಅಂತರದಲ್ಲಿ ಮಾರಾಟಕ್ಕೆ ಆಸ್ಪದ ಇಲ್ಲ. ಇದಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತೆ 2016ರ ಡಿಸೆಂಬರ್‌ನಲ್ಲಿಯೇ ಸುಪ್ರೀಂ ಕೋರ್ಟ್‌ ಆದೇಶ ನೀಡಿದೆ. ಒಂದು ವೇಳೆ 20,000ಕ್ಕಿಂತ ಕಡಿಮೆ ಜನಸಂಖ್ಯೆ ಇದ್ದು, ಆ ಪ್ರದೇಶ ಸ್ಥಳೀಯ ಆಡಳಿತ ವ್ಯಾಪ್ತಿಗೆ ಒಳಪಟ್ಟಿದ್ದರೆ ಮಾತ್ರ ಅಂತಹ ಕಡೆಗಳಲ್ಲಿ ನಿಯಮಗಳ ಸಡಿಲಿಕೆ ಇದೆ. ಅಂತಹ ಕಡೆ ಹೆದ್ದಾರಿಯಿಂದ 220 ಮೀಟರ್‌ ಅಂತರದಲ್ಲಿ ಮದ್ಯದಂಗಡಿ ತೆರೆಯಬಹುದು. ಪರವಾನಗಿ ವಿಷಯದಲ್ಲಿ ಸುಪ್ರೀಂ ಕೋರ್ಟ್‌ ಆದೇಶ ಹೊರಬಿದ್ದ ಬಳಿಕ ರಾಜ್ಯ ಸರಕಾರಗಳಿಗೆ ನಿರ್ದೇಶನ ರವಾನಿಸಿರುವ ಕೇಂದ್ರ ಸಾರಿಗೆ ಮತ್ತು ಹೆದ್ದಾರಿ ಸಚಿವಾಲಯವು, ''ಸುಪ್ರೀಂ ಕೋರ್ಟ್‌ ಆದೇಶವನ್ನು ಕಟ್ಟುನಿಟ್ಟಾಗಿ ಪಾಲಿಸಬೇಕು. ಈ ವಿಷಯದಲ್ಲಿ ಉದಾಸೀನ ಸಲ್ಲದು. ಇದುವರೆಗೂ ತೆರವಾಗದೇ ಇರುವ ಅಂಗಡಿಗಳನ್ನು ತೆರವುಗೊಳಿಸುವುದರ ಜತೆಗೆ ಹೊಸದಾಗಿ ಅನುಮತಿ ನೀಡುವುದನ್ನೂ ನಿಲ್ಲಿಸಬೇಕು,'' ಎಂದು ಸೂಚಿಸಿದೆ. ಜೈಲು ಶಿಕ್ಷೆಮದ್ಯ ಸೇವಿಸಿ ವಾಹನ ಚಾಲನೆ ಮಾಡುವುದು ಶಿಕ್ಷಾರ್ಹ ಅಪರಾಧ. 1988ರ ಮೋಟಾರು ವಾಹನ ಕಾಯಿದೆಯು ಕುಡುಕ ಚಾಲಕರನ್ನು ದಂಡಿಸುವ ಕಠಿಣ ನಿಯಮಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ. ಸೆಕ್ಷನ್‌ 185ರ ಪ್ರಕಾರ ಅಂಥ ಚಾಲಕರಿಗೆ ಜೈಲು ಶಿಕ್ಷೆ ವಿಧಿಸಲು ಅವಕಾಶ ಇದೆ. ಪ್ರಕರಣದ ತೀವ್ರತೆ ಆಧರಿಸಿ ಜೈಲು ಶಿಕ್ಷೆ ಜತೆಗೆ ದಂಡವನ್ನೂ ವಿಧಿಸಬಹುದಾಗಿದೆ. ಆದರೆ ಇಂತಹ ಕಠಿಣ ಕ್ರಮಕ್ಕೆ ಕೈ ಹಾಕುವ ಮೊದಲು ಮುನ್ನೆಚ್ಚರಿಕೆಯಾಗಿ ಮದ್ಯಪಾನ ತಡೆಗೆ ಕ್ರಮಗಳನ್ನು ಕೈಗೊಳ್ಳುವ ಅಗತ್ಯ ಇದೆ ಎಂದು ಕೋರ್ಟ್‌ ಸಲಹೆ ನೀಡಿದೆ. ಹೆದ್ದಾರಿ ಅಕ್ಕಪಕ್ಕ ಸುಲಭವಾಗಿ ಮದ್ಯದಂಗಡಿಗಳು ಸಿಗದೇ ಇದ್ದರೆ ಹೆದ್ದಾರಿಯಲ್ಲಿ ವಾಹನ ಚಾಲನೆ ಮಾಡುವವರು ಕುಡಿತದ ಪ್ರಚೋದನೆಗೆ ಒಳಗಾಗುವುದು ಕಡಿಮೆಯಾಗುತ್ತದೆ. ಅದಕ್ಕಾಗಿ ಹೆದ್ದಾರಿಯ 500 ಮೀಟರ್‌ ಅಂತರದಲ್ಲಿ ಮದ್ಯ ಮಾರಾಟಕ್ಕೆ ಅವಕಾಶ ಇರಬಾರದು. ಈ ನಿಯಮ ಕಟ್ಟುನಿಟ್ಟಾಗಿ ಪಾಲನೆಯಾದರೆ ಅರ್ಧದಷ್ಟು ಅನಾಹುತಗಳು ತಪ್ಪುತ್ತವೆ ಎಂದು ಕೋರ್ಟ್‌ ಅಭಿಪ್ರಾಯಪಟ್ಟಿದೆ. ಹೆದ್ದಾರಿ ಸಚಿವಾಲಯ ಮೀರಿದ ವ್ಯಾಪ್ತಿ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಹೆದ್ದಾರಿಗಳನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತಿರುವ ಹೆದ್ದಾರಿ ಸಚಿವಾಲಯಕ್ಕೆ ಅದರ ಅಕ್ಕಪಕ್ಕದ ಸ್ವತ್ತುಗಳಲ್ಲಿ ನಡೆಯುವ ವಾಣಿಜ್ಯ ಚಟುವಟಿಕೆಯನ್ನು ನಿಯಂತ್ರಿಸುವ ಅಧಿಕಾರ ಇಲ್ಲ. ತನ್ನ ಅಧೀನದ ಸ್ವತ್ತುಗಳನ್ನು ಹೊರತು ಪಡಿಸಿ, ಹೆದ್ದಾರಿಗೆ ಹೊಂದಿಕೊಂಡ ಖಾಸಗಿ ಅಥವಾ ರಾಜ್ಯ ಸರಕಾರದ ಸ್ವತ್ತುಗಳಲ್ಲಿನ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳು ಅನಿಯಂತ್ರಿತವಾಗಿವೆ. ಇದುವೇ ಈಗ ಸಚಿವಾಲಯದ ತಲೆನೋವಿಗೆ ಕಾರಣವಾಗಿದೆ. ಕೋರ್ಟ್‌ ಆದೇಶದ ಬಳಿಕ ಇದುವರೆಗೆ ಅಂತಹ ಎಷ್ಟು ಮದ್ಯದಂಗಡಿಗಳನ್ನು ತೆರವುಗೊಳಿಸಲಾಗಿದೆ ಎನ್ನುವುದರ ನಿಖರ ಮಾಹಿತಿ ಕೂಡ ಕೇಂದ್ರ ಹೆದ್ದಾರಿ ಸಚಿವಾಲಯದ ಬಳಿ ಇಲ್ಲ. ಅದು ರಾಜ್ಯ ಸರಕಾರಗಳ ವ್ಯಾಪ್ತಿಗೆ ಒಳಪಡುವುದರಿಂದ ಅಲ್ಲಿಂದಲೇ ಮಾಹಿತಿ ಬರಬೇಕಿದೆ ಎಂದು ಸಚಿವಾಲಯ ತಿಳಿಸಿದೆ. ಕೇಂದ್ರ ಸಚಿವ ನಿತಿನ್‌ ಗಡ್ಕರಿ ಸಹ, ''ರಸ್ತೆ ಪಕ್ಕದ ಮದ್ಯದ ಅಂಗಡಿಗಳನ್ನು ತೆರವುಗೊಳಿಸುವುದು ಹೆದ್ದಾರಿ ಸಚಿವಾಲಯದ ಜವಾಬ್ದಾರಿ ಅಲ್ಲ, ಅದು ಆಯಾ ರಾಜ್ಯ ಸರಕಾರಗಳ ಹೊಣೆ,'' ಎಂದು ಸ್ಪಷ್ಟಪಡಿಸಿದ್ದಾರೆ. 1,230 ಅಪಘಾತ - ದೇಶದಲ್ಲಿ ರಸ್ತೆ ಸುರಕ್ಷತೆ ನಿಯಮಗಳ ಪಾಲನೆಯಲ್ಲಿ ಆಗುತ್ತಿರುವ ಪ್ರಮಾದಗಳಿಂದ ನಿತ್ಯ 1,230 ಅಪಘಾತಗಳು ಸಂಭವಿಸುತ್ತಿದ್ದು, 414 ಮಂದಿ ಮರಣ ಹೊಂದುತ್ತಿದ್ದಾರೆ. 20 - ಪ್ರತಿ ಗಂಟೆಗೆ ಸರಾಸರಿ 20 ಮಂದಿ ರಸ್ತೆ ಅಪಘಾತಗಳಿಗೆ ಬಲಿಯಾಗುತ್ತಿದ್ದಾರೆ. 1.51 ಲಕ್ಷ ಸಾವು - 2019ರಲ್ಲಿ 4,49,002 ಅಪಘಾತಗಳು ವರದಿಯಾಗಿದ್ದು, 1,51,113 ಮಂದಿ ಮೃತಪಟ್ಟಿದ್ದಾರೆ. ಇವುಗಳಲ್ಲಿ ಮದ್ಯ ಸೇವನೆಯಿಂದ ಆದ ಅಪಘಾತಗಳ ಪಾಲೇ ದೊಡ್ಡದು ಎಂದು ಹೆದ್ದಾರಿ ಸಚಿವಾಲಯ ಮಾಹಿತಿ ನೀಡಿದೆ.